Кез келген халықтың ұлт болып қалыптасып, дамуы үшін рухани ұстындар мен тіреуіштер керек. Онсыз қазіргі жаһандану заманында ұлттың ұлт болып өмір сүруі қиындап барады. Ұлттық құндылықтарымен өмір сүріп, болмысын сақтай білген халықтар ғана мемлекет болып өмір сүріп жатқан жайы бар. Мысал келтірер болсақ, қытайлар – Конфуцийді, өзбектер – Науаиды, түрікмендер – Мақтымқұлыны, қырғыздар – «Манас», якуттар – «Олонхо» жырларын ұлттық ...
Читать далее »Қоғам
«Тар жол, тайғақ кешу» тәлімі
Сәкен (Сәдуақас) Сейфуллин (1894-1938) қазақтың атақты ақыны, жалынды жазушысы, дарынды драматург, білікті ұстаз, мемлекеттік қайраткері, Қазақстанның қазақ әдебиетінің негізін қалаушылардың бірі. Қазақ КСР-інің Халық Комиссарлары Кеңесінің алғашқы төрағасы болған. «Тар жол, тайғақ кешу» романының авторы Сәкен Сейфуллин 1894 жылы 15 қазанда қазіргі Қарағанды облысы Жаңаарқа ауданында дүниеге келген. Нілде, Ақмолада бастауыш білім алып, 1908-1913 жылдары Омбыдағы мұғалімдер семинариясында оқыған. Тұңғыш ...
Читать далее »Ұлы жол – отбасы табалдырығынан басталады
Отбасы – адам баласының өсіп-өнер, қаз тұрар, қанат қағар ұясы, алтын бесігі. Тәрбиенің кілті – отбасының өмір тіршілігіне байланысты. Әсіресе, ата-ананың адамгершілік бейнесі – балаларды тәрбиелеудің негізгі көзі. Отбасы, адалдық және махаббат – әр адамның өміріндегі ең маңызды құндылықтар. Адамның өмір жолы отбасынан басталады: туылу, тәрбиелеу, құндылық бағдарлары мен көзқарастарын қалыптастыру, дәстүрге баулу, рухани-адамгершілік даму. Сол себепті отан ең бірінші ...
Читать далее »Әл-Фарабидің тәлім — тәрбие идеялары
Қазіргі дүниені неғұрлым дұрыс танып, жақсы өмірдің дұрыс жолын таңдай білу үшін, өмірдің мәнісін тауып, оның болмысын түсінумен қатар білімді, тәрбиені, адамгершілікті, ізгілікті дамыту үшін біз әр уақытта, әр дәуірде өзімізге дейінгі өткен идеялар мен тәлім-тәрбиелік мәні бар қағидаларға сүйенетініміз хақ. Соның бірі ретінде қазақ топырағынан шыққан ғұлама ғалым-философ – Әл Фараби. Ол сонау ерте орта ғасырлардың өзінде адамзат ілімінің ...
Читать далее »Жастықтың жеті қыры
Жастықтың жеті қыры Дүниеге келген әрбір пенденің ең тартымды әрі ең белсенді кезеңі және адам бойындағы күш-қуатың артып, ернеуінен тасып отыратын кезеңі – жастық шағы. Бұл жаста адам баласы зерттелмеген жаңа дүниелерді білуге, биік мақсат армандарға жетуге ұмтылатын бұл кезең тұлға болып қалыптасуында маңызды рөл атқарады. Сонымен жастық шақ адам өмірінің ең бір сындарлы кезеңі. Бұл кезеңде балалықты артта қалдырып, ...
Читать далее »Ислам жауыздықты қолдамайды
Ақиқатында ислам дінінің өзіндік ерекшелігі бар және тартымды дін болып табылады. Ислам басқа дін өкілдерін өзінің сенім негіздерін берік ұстануға көркемді түрде шақырып, адамдарға деген рақымдылықтың өзегін көрсетеді. Күнінде әлемде қаншама адам лаңкестік әрекеттерден бақиға аттанып жатыр. Қаншама армандар үзіліп жатыр. Қаншама тағдырлардың тамырына балта шабылып жатыр. Дүниенің тыныштығын шайқағысы келгендер өздерінің арам пиғылдарымен жаман ниеттерін жүзеге асыру үшін сан ...
Читать далее »Шәкәрім шығармашлығындағы дін лирикасы
Шəкəрім Құдайбердіұлы қазақтың ұлы данышпан ойшылы, қазақ философиясының негізін қалаушылардың бірі екендігі мәлім. Шәкәрім жеті жасында әкесінен жетім қалды, десе де Құнанбайдың кенже немересі әрі Абайдай ағасы бар бала – Шәкәрім материалдық, рухани жағынан да жоқшылықпен жетімдік көрмей өсті. Бала күнінен зерек әрі талантты табиғатынан дарынды болып өсті. Олай деуіміздің бірден-бір себебі Абай болатын. Оны жастайынан оқу білімге үйретіп, «Пайда ...
Читать далее »Орта Азия елдеріндегі дін және мәдениет
Орта Азия даласы ежелден көшпенді және отырықшы мәдениет қатар қалыптасқан аймақ. Ежелгі сақ, ғұн, үйсін, қаңлы тайпаларынан қалған қала орындары мәдениет көрсеткішінің жоғары болғандығын дәлелдейді. Сондай-ақ әр тайпалық бірлестіктер мекен еткен аймақтарда түрлі діни ұстаным болғандығы белгілі. Сәйкесінше түрлі діндер келген сайын мәдениетте ауысып отырды. Жетісу бойын мекендеген сақ тайпалары отқа, күнге табынса, Оңтүстікті мекен еткен қаңлылардан қалған будда ғибадатханасы ...
Читать далее »Дін бірлігі – ұлт бірлігі
Дін дегеніміз – Сенім әрі өмір сүру салты; Бақытқа жеткізер өмір жолы. Ал ұлт немесе халық – адам сомдайтын қалып, азамат қалыптастыратын рухани орта. Кез келген ұлттың өркениеті мен мәдениеті ғасырлар бойы жинақталған, бабадан балаға мирас болып келе жатқан ұлттық-рухани құндылықтардың негізінде қалыптасады. Дін – ұлтты қалыптастыратын һәм сақтайтын мына жеті негіздің бірегейі: тілі, діні, салт-дәстүрі, тарихы, өнері, атамекені, мемлекеті. ...
Читать далее »Адам баласын қор қылар үш нәрсе
Хәкім Абай: «Күллі адам баласын қор қылатын үш нәрсе бар. Сонан қашпақ керек: әуелі – надандық, екіншісі – еріншектік, үшінші – залымдық деп білесің. Надандық – білім-ғылымның жоқтығы, дүниеде ешбір нәрсені оларсыз біліп болмайды. Білімсіздік хайуандық болады. Еріншектік – күллі дүниедегі өнердің дұшпаны. Талапсыздық, жігерсіздік, ұятсыздық, кедейлік – бәрі осыдан шығады. Залымдық – адам баласының дұшпаны. Адам баласына дұшпан болса, ...
Читать далее »