jetpisbai.kz Ұлы Дала жаңалықтары
Ел тұрғындарының баптап-күткен малдарының бір сәтте жоғалуы кімге болса да оңай тимесі анық. Қырағылық танытпаған жұрт малдарынан айырылуда. Сол себепті мал ұрлығы бүгінгі күннің өзекті мәселесіне айналып отырғаны анық.
Арқаны кеңге салған кейбір тұрғындар ірі қарасын қараусыз жайылымға жіберіп, ол өз кезегінде малдың кедергісіз ұрлануына жағдай туғызады.
Бүгінгі таңда облыс аумағында мал ұрлығы санатындағы қылмыстардың алдын алу, болдырмау мақсатында сарыағаштық полицейлермен нәтижелі жұмыстар жасалуда.
Сарыағаш ауданының полицейлері ірі қара малын ұрлады деген күдікпен жас жігітті ұстады. Полицияға жергілікті тұрғын арызданып, белгісіз біреулер жайылымнан 12 бас сиырын ұрлап кеткенін хабарлады. Келтірілген шығынның жалпы көлемі 3,5 миллион теңгеден асады.
Тексеру кезінде күдікті ұрланған малды сатып, ақшаны өз қажеттілігіне жұмсағаны анықталды. Полиция ұрланған сиырлардың бір бөлігін тәркілеп алып, заңды иесіне қайтарды.
Қазіргі уақытта күдікті Сарыағаш ауданының тұрғынына қатысты тергеу амалдары жүргізілуде және оның басқа да осыған ұқсас қылмыстарға қатыстылығы анықталуда.
Қазіргі уақытта үй жануарларын еркін жаю орындарынан, сондай-ақ жануарларды ұстау аумағынан ұрлаудың алдын алу және ескерту өзекті мәселе болып отыр.
Көбінесе азаматтардың өздері қаскүнемдерге оңай пайда табуға себеп болады. Сонымен, барлық елді мекендерде азаматтар мал жаю үшін арнайы бөлінбеген жерлерге шығарады. Сонымен қатар, олар оны қараусыз қалдырады, бұл — малдың жоғалуына, оны өз бетінше іздеуге және жоғалған мал фактілері туралы Құқық қорғау органдарына уақтылы хабарлау мүмкіндігі болмауына әкеледі.
Жеке аулалар мен еркін мал жаю орындарының аумақтарынан үй малын ұрлаудың алдын алу мақсатында азаматтар үй малы ұсталатын аулалардың (биік қоршаулар, қақпалардағы тиек құрылғылары және т. б.) және шаруашылық құрылыстарының техникалық нығайтылуын күшейту бойынша шаралар қабылдауы, өз малын тек ұйымдастырылған мал жаю орындарына айдауды жүзеге асыруы, жануарларды биркалау және таңбалау жүргізуі, үй малын көшеде қараусыз қалдырмауы, еркін жаюға, оның ішінде елді мекен аумағында еркін жаюға жол бермеуі қажет, мал жоғалған жағдайда дереу полицияға хабарласыңыз.
Мал ұрлығының алдын алу мақсатында, «Қазақстан Республикасы ІІМ 2021-2023 жылдарға арналған мүлікті сақтау жөніндегі бағдарламасын» іске асыру шеңберінде полиция бөлімі жергілікті атқарушы органдардың, ветеринариялық қадағалау және бақылау инспекциясының өкілдерімен өзара іс-қимыл жасай отырып, қараусыз қалған мал жаю фактілерін анықтау бойынша іс-шаралар жүргізеді.
Қараусыз қалған малды жаю фактісі анықталған жағдайда полиция қызметкерлері мен ветеринариялық инспекция өкілдері іс материалдарына тиісті растайтын құжаттарды қоса тіркей отырып, ауыл шаруашылығы жануарларын бірдейлендіру базасы арқылы иелерін анықтау бойынша шаралар қабылдайды. Қараусыз қалған мал арнайы қораларға орналастырылады, кейіннен иелеріне қайтарылады.
Мамандардың таладуына сүйенсек, мал ұрлығын жасауға бірқатар себептердің ықпал ететіні анықталды:
— біріншіден, бұл малдың өз басымен жайылуы, меншік иелерінің өрістегі малдың сақталуына немқұрайлы қарауы. Малшылармен келісім — шарттық қатынастардың болмауы «еркін жайылу» практикасын қалыптастырады және малдың кедергісіз ұрлануына немесе жоғалуына ықпал етеді. Проблемаларды зерделеу ұрлықтың 65%-ның малдың қараусыз жайылатын жерлерден кешкі уақытта ұрланатынын көрсетті.
— екіншіден, малды ұстау орындары көп жағдайда жабу құралдарымен жабдықталмаған, бұл қылмыскерлерге мал қорасына кедергісіз енуіне мүмкіндік береді.
— үшіншіден, бұл мал иелерінің оларды таңбалау мен сырғалау уақтылы жүргізілмегендіктен, ұрланған малды тануға қиындық туғызады.
Мал ұрлығынан қалай сақтануға болады?
65% мал ұрлығы кешкі уақыттарда еркін жайылымдарда ұрланады, сонымен қатар, мал иелеріне өз шаруашылықтарын қоршалған қоралармен жабдықтау қажет.
Малдарға міндетті түрде таңба салу қажет, бұл ұрланған малды іздеу бойынша жұмысты жеңілдетеді. Мал жоғалған жағдайда жауапкершілік туралы бақташылармен келісім жасасу.
Шаруа қожалығы иелерінің үйірдің жетекшілеріне GPS сигнализаторларын алуы құпталады, ол еркін жайылымда жүрген табынның тұрған жерін анықтауға мүмкіндік береді.
Айта кетерлік жайт, мал ұрлығының алдын алуда полицейлермен жыл басынан 11 жедел-профилактикалық шаралар өткізілді.
