«ЕСІРТКІГЕ ЖОЛ ЖОҚ» ҰРАНЫМЕН ЖАЗҒЫ САУЫҚТЫРУ ЛАГЕРІНДЕ ЖАСӨСПІРІМДЕРМЕН КЕЗДЕСУ ӨТТІ

Түркістан облыстық білім беру басқармасына қарасты «Балауса» жазғы сауықтыру демалыс лагерінде «Есірткіге жол жоқ!» ұранымен кәмелетке толмаған жасөспірімдер арасында кіші футболдан, эстафеталық жарыстан және тәрбиешілер арасында шашка ойындарынан спорттық сайыс өткізілді. Аталған шараға 150 ден аса жасөспірім қатысып, салауатты өмір салтын ұстана отырып, есірткіге қарсы бірге тұруды мақсат етті.

Полиция департаменті қызметкерлерінің ұйымдастырымен өткізілген сайыстың қорытындысы бойынша жүлделі орындарға ие болған жеткіншектер мен олардың командаларына полиция Департаментінің тарапынан бағалы сыйлықтар және департамент бастығының алғыс хаттары табысталды. Сонымен қатар белсенді ойын көрсеткен ойыншылар кубок және медальдармен марапатталды.

Марапаттау рәсімінен кейін Есірткіге қарсы іс-қимыл басқармасы бастығының орынбасары Жәнібек Нұрлыбай сөз алып, жасөспірімдерді спортпен шұғылдануға, салауатты өмір салтын ұстануға және есірткіден аулақ болуға шақырды.

Өз кезегінде сайыстан ерекше әсер алған жеткіншектер полицей ағаларына өз алғыстарын білдіріп, салауатты өмір салтын ұстануға және есірткіден аулақ болып, құқық бұзушылық әрекеттердің алдын алуға сөз берді.

Жаһандану  қарқынды жүріп жатқан уақытта өмір сүріп жатырмыз. Ел болашағы-жастардың бойында отансүйгіштік пен еңбекке деген құрметті қалыптастыру, адамгершіліктің асыл қасиеттерін сіңіру, адам құқықтары мен бостандықтарын қадірлеу, ұлттық құндылықтарды дамытудың маңызы артып келеді. Өйткені әлеуметтік желілерден алынған, сүзгіден өтпеген ақпараттардың шамадан тыс көптігі өскелең ұрпаққа оң әсерімен қатар елеулі қауіп-қатер де төндіріп отырғаны жасырын емес. Сондай жағымсыз әдеттердің бірі — нашақорлық.
Нашақорлық пен есірткі бизнесіне қарсы күрес Президенттің сайлауалды бағдарламасының басым бағыттарының бірі болып белгіленгені баршамызға белгілі.
Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев халыққа арнаған Жолдауында есірткі қылмысын еліміздегі өзекті мәселелердің бірі ретінде атап өтіп, әсіресе оның жастар арасында белең алуына қарсы күрес жүргізуді күшейтуді тапсырды. Елімізде  2023-2025 жылдарға арналған есірткі бизнесіне қарсы күрестің ведомствоаралық ауқымды кешенді жоспары әзірленіп, бекітілді.
Ресми статистикаға сүйенсек, еліміз бойынша есірткі тұтынушылар саны азайғанымен, синтетикалық есірткіге тәуелділер қатары көбейген. Қазіргі таңда синтетикалық есірткі немесе психотропты заттар жастар арасында көп қолданылатындығы анықталып отыр. Мәселен, елімізде дәстүрлі есірткі заттарын тұтынушылардың орта жасы 40-45 жас аралығы болса, синтетикалық есірткі пайдаланушылар негізінен 30-35- тегі, ал ұшпа ерітінділерді 20-25-тегі жастар тұтынатын көрінеді.

Қоғам алдындағы тұрған басты міндеттің бірі-балалар мен жасөспірімдерді шылым   шегу,  маскүнемдік,  нашақорлықтан қорғау, яғни жат әдеттерге қарсы төзбеушілікті қалыптастыру.

Нашақорлық-әлеуметтік құбылыс. Қоғам дертіне айналған нашақорлық  адамның өзіне де, қоғамға да аса зиян. Оның қасіретін өскелең ұрпақ жақсы білуі үшін  әрбір ата-ана отбасында балаларына  жат әдеттердің зардабы туралы айтып отырса, сонымен қатар әлеуметтік желілерде ақпараттық жұмыстар жүйелі жүргізіліп тұратын болса ұтарымыз көп болмақ. Өйткені бала тәрбиенің 60 пайызын  отбасынан, қалғанын сыртқы ортадан алатындығын ұмытпайық.

Есірткіге тәуелділік қаупі, құбылыстар сияқты, сондай – ақ есірткі заттарының тізбесі үнемі өзгеріп отырады, «синтетикалық есірткілер» деп аталатын, сондай-ақ дәстүрлі болған есірткілердің ұлттық түрлері қолданылады, оларға бірінші кезекте қарасора және оның барлық туындылары жатады.  Өкінішке орай, жастар санының белгілі бір бөлігі психобелсенді заттарды қолдануға бейім.

Психоактивті заттарды қолдану себептері:

1. Жеке тұлғаның түрі және спиртті немесе есірткіні қабылдауда ерекше сезім іздеумен өзін жүзеге асыратын жасөспірімнің психикалық бұзылуларына бейімділік.

2. Психопатия-бұл жасөспірім тұлғасының дисгармониялық қалыптасуына алып келетін және оның қоғамға бейімделуін бұзатын дұрыс емес мінез-құлық (мінезді аномалия). Темекі шегу, алкоголь қабылдау, жүкті әйелдің дәрілік заттары маңызды, бұл құрсақішілік даму кезеңінде ұрыққа теріс әсер етеді. Бұған баланың миына, ОЖЖ ауруларына, бала өмірінің алғашқы 1-3 жылында ұзақ ауыр өтетін аурулар да жатады.

3. Анамнезінде балада бас сүйек-ми жарақаттары, сондай-ақ тәрбиенің жеткіліксіздігі маңызды.

Тәрбие факторлары: баланы қоғамдағы ата-аналардың қалыпты мінез-құлқын көретін қолайлы отбасында тәрбиелеу кезінде балада барабар рухани-адамгершілік ұстаным қалыптасады. Алкоголь және есірткілік тәуелділіктің қосымша факторларына теріс сыртқы әсерге қарсы әрекет етуге әрдайым қабілетті емес, белгісіз жасөспірім тұлға жатады.

Жасөспірімдік өзгерістер: жасөспірімдерде өзіне және өзінің мінез-құлқына сын дамымаған. Жасөспірімдердің мінез-құлықтық топтық нормалары мен үлкендерге еліктеу ниеті дамыған.

Әлеуметтік себептер: алкоголь мен есірткіні қабылдаудың басталуы жасөспірімдер тобының мінез — құлықтық ерекшеліктеріне пубертат жасына байланысты ықпал етеді; бос уақытта жұмыспен қамтылу мен қызығушылықтың болмауы — қосымша қауіп факторы; ата-аналар тарапынан назар аударудың жеткіліксіздігі-басты себеп.

Есірткі ерекше болып көріну факторы сияқты

Жасөспірімдік жас кезеңі үшін бөтен әсерге бейімділік тән, ал тәуекел тобындағы жасөспірімдерге теріс ықпал тез әсер етеді. Жастар мен кәмелетке толмағандардың психикалық белсенді заттарды қолдануының алдын алу үшін:

• Жастардың бос уақытын қатаң бақылауды қамтамасыз ету, әдетте, психобелсенді заттарды қолданатын және тарататын жерлерді бақылауға алу;
• Аула клубтарында, спорт секцияларында, қызығушылықтары бойынша клубтарда жасөспірімдер мен жастардың жұмыспен қамтылуын қамтамасыз ету және осы мекемелерге тегін бару мәселесін шешу;
• Біздің мәдениетіміздің дәстүрлі рухани – адамгершілік құндылықтары негізінде білім беру жүйесінде алкоголизмнің алдын алу процесін ұйымдастыру, сондай-ақ білім беру мекемелерінің оқушылары мен ата-аналар үшін «денсаулық мектебін» ұйымдастыру;
• Өскелең ұрпаққа адамгершілік тәрбие беруде отбасының жауапкершілігін арттыру.

Бастапқы алдын алу бағдарламаларын іске асыру халықтың негізгі әлеуметтік індеттерге, бірінші кезекте ПБЗ-ға тәуелділігін қоса алғанда, тартуға психологиялық тұрақтылығын арттырады және халықтың наркологиялық көмекке жүгінулерінің санын, сондай-ақ оларды тексеру мен емдеуге арналған шығындарды азайтады.