«ЖАС САҚШЫ» СЫНЫПТАРЫ ЖАЙЛЫ

Түркістан облысында да осындай 13 сыныптың ашылғаны жобаның жүйелілігін көрсетеді. Бұл бастама бүкіл ел бойынша кеңейтілсе, құқық қорғау саласына деген сенімді арттыруға септігін тигізуі мүмкін.

Әлеуметтік желілерде баспасөз қызметі

тек ақпарат берумен ғана шектелгендіктен көзі қарақты оқырмандарға толықтай ақпарат беруге тура келіп тұр.

Әрине, бірінші кезекте бұл жобаның

өміршеңдігі қандай болады деген сұрақ?

Жоба өміршең болады ма, жоқ па, ол осы сыныптардың ұзақ мерзімді мақсаттарына жетуіне байланысты. Егер сыныптарда тек теориялық білім ғана емес, сонымен қатар практикаға негізделген тәжірибелер мен тағылымдар болса, бұл жастардың полиция қызметіне деген қызығушылығын арттырып, жобаның табысты болуына ықпал етеді. Сонымен қатар, ата-аналар мен қоғамның қолдауы да маңызды рөл атқарады.

Жалпы, бұл жоба қоғам мен полиция арасындағы байланысты нығайтып, жастарды әлеуметтік жауапкершілікке тәрбиелеуге мүмкіндік береді.

I. «Жас сақшы» полиция сыныбының артықшылықтары қандай?

1. Полиция мамандығының имиджін көтеру. Жастар арасында полиция қызметкерлері туралы оң пікір қалыптастыруға септігін тигізеді;

2. Патриоттық тәрбие беру. Жас ұрпақтың Отанына деген сүйіспеншілігін, құрметін арттыру, сонымен бірге құқықтық тәртіп пен қоғамда әділдік орнатуға үлес қосуға бағыттайды;

3. Практикалық білім беру. Полицейлер мен ішкі істер органдарының ардагерлері жастарға өз тәжірибелерімен бөлісіп, оларға кәсіби кеңестер бере алады.

4. Жергілікті қоғамды қолдау. Жоба аймақтарда жүзеге асырылып, полиция қызметкерлерінің қоғаммен байланысын нығайтады.

II. Кемшіліктері мен қиындықтары қандай?

1. Оқыту сапасы. Егер сыныптарда білім беру үшін қажетті ресурстар мен материалдар жеткіліксіз болса, бұл жоба тек формальды түрде жүзеге асуы мүмкін;

2. Қызығушылықтың төмендеуі. Жастардың бұл сыныптарға тұрақты қатысуы тек қызығушылық пен мотивацияға байланысты болады. Егер оқыту үдерісі қызықты әрі тиімді болмаса, қызығушылық төмендеуі мүмкін;

3. Қолдау көрсету. Полиция қызметінің шынайы өмірдегі күрделі және кейде қауіпті жағдайларын жастарға жеткізу маңызды. Сондықтан кәсіби полиция қызметкерлері мен ішкі істер органдарының белсенді қатысуы қажет.

III. «Жас сақшы» немесе «Полиция сыныптарын» бітірген оқушылар қандай мүмкіндіктер мен артықшылықтарға ие болуы мүмкін?

1. Құқықтық білім мен дағдыларды игеру.

Бұл сыныптарда оқушылар құқық қорғау саласына қатысты негізгі білімдер алады:

• Құқықтық сауаттылықты арттыру.

• Төтенше жағдайларда әрекет ету әдістерін үйрену.

• Қоғамдық тәртіпті сақтау бойынша тәжірибе алу.

Бұл білімдер олардың өмірінде заң бұзушылықтардан сақтануға және басқа адамдарға көмектесуге мүмкіндік береді.

2. Патриотизм және жауапкершілік сезімін нығайту.

Мұндай сыныптар жастарды отан сүйгіштікке тәрбиелеп, азаматтық борыштарын саналы түрде түсінуге ықпал етеді. Олар қоғамға пайдалы болуға және жауапкершілік алуға дайын болады.

3. Болашақ мамандыққа дайындық.

Осы сыныптарды аяқтаған оқушылар құқық қорғау органдарында, атап айтқанда, полицияда қызмет етуге мүдделі болуы мүмкін.

• Олар болашақта Ішкі істер министрлігінің оқу орындарына түсуге басымдыққа ие болуы ықтимал. Кейбір өңірлерде осындай мектептерді бітірген түлектерге арнайы ұсыныстар жасалуы мүмкін.

4. Көшбасшылық және коммуникациялық дағдылар.

Оқушылар ұжыммен жұмыс істеп, көшбасшылық қасиеттерін дамытуға мүмкіндік алады. Бұл дағдылар кез келген салада, әсіресе мемлекеттік қызметте немесе қоғамдық жұмыс кезінде пайдалы болады.

5. Мансаптық бағыт-бағдар.

«Жас сақшы» сыныптарын аяқтаған оқушылар құқық қорғау органдарының, төтенше жағдайлар қызметінің немесе ұлттық қауіпсіздік саласының мамандықтарын таңдай алады. Бұл бағыттардағы білім олардың мансаптық өсуіне ықпал етуімүмкін.

6. Жұмысқа орналасу мүмкіндіктері

Құқық қорғау органдарына қызметке тұруда артықшылықтар болуы ықтимал, себебі олар мектеп қабырғасынан бастап осы салаға бағытталған арнайы дайындықтан өткен болады.

7. Өмірлік дағдылар

Бұл сыныптар оқушыларға өмірлік маңызды дағдыларды береді:

• Шешім қабылдау және күрделі жағдайларда сабырлық сақтау.

• Командалық жұмыс.

• Физикалық және психологиялық шыдамдылықты арттыру.

Мұндай сыныптар Қазақстанның құқық қорғау жүйесіне деген қызығушылықты арттырып, қоғамда құқықтық мәдениетті дамытуға оң әсеретеді.

IV. «Жас сақшы» полиция сыныбына қабылдау талаптары мен іріктеу жайлы

1. Іріктеу кезеңдері:

Физикалық дайындық: Оқушылардың денешынықтыру деңгейі тексеріледі. Бұл кезеңде спорттық нормативтерді орындау талап етілуі мүмкін.

Эссе жазу: Үміткерлер өздерінің мотивациясымен полиция қызметіне деген қызығушылықтарын көрсететін эссе жазады.

• Сұхбат: Оқушылармен әңгімелесу арқылы олардың мақсаттары, қызығушылықтары және болашақ жоспарлары туралы мәліметтер жиналады.

2. Қабылдау талаптары:

• Академиялық үлгерім: Үміткерлердің оқу үлгерімі жақсы болуы қажет.

• Тәртіп: Мектептегі тәртібі мен мінез-құлқы үлгілі болуы тиіс.

• Денсаулық жағдайы: Денсаулығы физикалық жүктемелерге және белсенді іс-шараларға қатысуға мүмкіндік беруі керек.

• Құқық қорғау органдарына қызығушылық: Полиция қызметіне шынайы қызығушылық танытуы маңызды.

3. Құжаттар:

• Ата-аналардың немесе заңды өкілдердің келісімі.

• Медициналық анықтамалар.

• Оқушының жеке іс-қағазы.

4. Қабылдау үдерісі:

-Үміткерлер жоғарыда аталған кезеңдерден өтіп, олардың нәтижелері бойынша ең лайықты оқушылар таңдалады.

-Қабылданған оқушылар салтанатты түрде ант қабылдап, «Жас сақшы» сыныбының мүшесі атанады.

Ескерту: Әр аймақта және мектепте қабылдау талаптары мен үдерісі әртүрлі болуы мүмкін.Сондықтан нақты ақпарат алу үшін жергілікті білім беру басқармасына немесе мектеп әкімшілігіне жүгінген жөн.

V. «Жас сақшы» полиция сыныбында қандай практикалық және теориялық білім мен дағдыларды дамыта алады?

1. Құқықтық білім беру

• Полицияның міндеттері, құқықтары мен жауапкершіліктері жайлы негізгі білім беру.

• Жас сақшыларға түрлі құқық бұзушылық түрлері, олардың алдын алу және қылмыстық жауапкершілік туралы түсінік беру.

• Азаматтардың құқықтары мен міндеттері, олардың заңды талаптарын түсіну.

2. Психологиялық дайындықтан өту. Полиция қызметкерлерінің жұмысы қиын және стресс туғызатын жағдайда қалай әрекет ету керектігі туралы білім беру.

• Қоғаммен қарым-қатынас дағдылары: Әр түрлі жағдайларда адамдармен дұрыс сөйлесу, дау-жанжалды жағдайларда эмоцияларды басқару.

• Конфликттерді шешу: Мақсатты, конструктивті шешімдер қабылдау және конфликттерді бейбіт жолмен шешу дағдыларын дамыту.

3. Полиция қызметінің практикалық аспектілері

• Құқық қорғау техникасы: Полиция қызметкерлерінің пайдаланып жүрген құралдары мен техникасын таныстыру, оның ішінде арнайы техника, автокөліктер және байланыс құралдары.

• Қылмыс орнына бару: Қылмыс орнында әрекет ету ережелері мен тәртібі, дәлелдемелерді жинау және оларды сақтау.

• Полиция операциялары: Полицияның арнайы операцияларына дайындық, қылмыскерді ұстау әдістері.

• Құтқару және алғашқы медициналық көмек көрсету: Төтенше жағдайларда зардап шеккендерге алғашқы көмек көрсету, жарақат алған адамдарға медициналық көмек көрсету дағдылары.

4. Өзін-өзі қорғау және физикалық дайындық

• Физикалық дайындық: Полиция қызметкерлерінің кәсіби міндеттерін орындау үшін физикалық тұрғыдан дайын болу. Жас сақшыларға әртүрлі жаттығулар мен спорттық шараларды өткізу.

• Өзін-өзі қорғау әдістері: Қауіпті жағдайларда өздерін қорғау тәсілдері, өзін қорғау үшін қолданылатын арнайы әдістер мен құралдар.

5. Патриоттық және азаматтық тәрбие

• Отанына қызмет ету: Полиция қызметкерлерінің ел үшін, қоғам үшін жасаған еңбегін түсіндіру.

• Әлеуметтік жауапкершілік: Өз қоғамының қауіпсіздігін қамтамасыз ету жолындағы жеке жауапкершілік пен міндеттер.

• Ұлттық дәстүрлер мен құндылықтарды сақтау: Полицияның қоғамдағы тәртіпті сақтауға қосқан үлесі мен ұлттық құндылықтар жайлы түсінік беру.

6. Этика және мораль

• Полиция қызметкерлерінің моральдық қағидаттары: Әділдік, адам құқықтары, бейтараптық және адалдық туралы сабақтар.

• Қоғамдық сенімді қалыптастыру: Полицияның халыққа қызмет етуінің этикалық және моральдық аспектілері.

Практикалық тағылымдар:

1. Құқық қорғау органдарымен танысу: Жас сақшылар полиция бөлімшелеріне барып, нақты жұмыс барысымен таныса алады. Бұл тәжірибе полиция қызметкерлерімен бірлесе отырып, қылмыс орнына бару, оқиға орындарын зерттеу сияқты нақты тапсырмаларда жүзеге асырылуы мүмкін.

2. Құтқару жұмыстары: Жас сақшылар төтенше жағдайларға арналған жаттығуларға қатысып, алғашқы медициналық көмек көрсету, зардап шеккендерді эвакуациялау, өртке қарсы шаралар алу сияқты практикалық дағдыларды үйренеді.

3. Спорттық жарыстар мен тактикалық жаттығулар: Жас сақшылардың физикалық дайындық деңгейін арттыру мақсатында арнайы жаттығулар ұйымдастырылуы мүмкін, бұл олардың төзімділігі мен командалық рухын нығайтады.

4. Дебаттар мен рөлдік ойындар: Құқықтық мәселелер мен түрлі жағдайлар бойынша дебаттар мен рөлдік ойындар өткізу, бұл жастардың логикалық ойлау қабілетін, шешім қабылдау дағдыларын дамытады.

Жалпы алғанда, «Жас сақшы» сыныбы жасөспірімдердің құқықтық білімдерін арттырып, полиция қызметіне деген қызығушылықтарын оятып, болашақта қоғамға пайдалы азаматтар мен кәсіби мамандар ретінде тәрбиелеуге көмектеседі.

Қорытындылай келе, бұл бастама өскелең ұрпақты тәрбиелеуде маңызды рөл атқаруы мүмкін. Бірақ оның толыққанды жүзеге асуы үшін сапалы құқықтық білім беру және қатысушылардың белсенділігін арттыруға бағытталған жүйелі шаралар қажет деп ойлаймын.